‘Muziek om een traantje bij weg te pinken’

Luister HIER naar de podcast Moved by Sound met Alexander Reumers.

Vanaf zijn vierde speelt Alexander viool, maar verruilt deze acht jaar later voor de piano. Hij is muzikaal, maar een carrière in de muziek, daar had hij nooit bij stilgestaan. Niet wetende wat hij moet studeren, wordt het een dubbelstudie: Rechten en Bedrijfswetenschappen. Wanneer Alexander een half jaar later ontdekt dat er een opleiding bestaat voor het componeren van filmmuziek, twijfelt hij geen moment: hij moet en zal toegelaten worden.

Waarom heb je niet direct voor een muziekopleiding gekozen?

Ik had wel gehoord van opleidingen tot filmcomponist in Londen of Los Angeles, maar ik was zeventien toen ik klaar was met VWO en het buitenland voelde toen als een hele grote stap. Ik had geen idee dat deze opleiding ook op de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht werd aangeboden. Per jaar worden maar vijf of zes studenten toegelaten, dus ik heb mijn studie opgezegd en er vervolgens alles aan gedaan om toegelaten te worden. Met succes.

Was het dan ook je droom om naar Hollywood te gaan?

Als onderdeel van de studie moest je stage lopen, waarbij Hollywood inderdaad een grote droom was. John Powell was op dat moment echt mijn held en ik wilde niets liever dan bij hem stage lopen. Ik heb hem heel veel mailtjes gestuurd, maar uiteindelijk nooit een reactie ontvangen. Uiteindelijk heb ik stages gelopen bij Jeff Rona en Klaus Badelt, die beide uit de stal komen van Hans Zimmer. Klaus Badelt, die onder andere muziek voor de eerste Pirates of the Carribean heeft gecomponeerd, vroeg mij toen om te blijven en bij hem in de leer te gaan. In Amerika werk je echt nog met een systeem waar je begint als assistent je langzaam probeert op te werken. Dat voelde toch niet goed. Niet alleen omdat ik van m’n familie was vertrokken met het idee dat het voor zes maanden zou zijn, maar ook omdat ik zonder mijn diploma heel afhankelijk zou zijn.

Alexander keert terug naar Nederland, rondt zijn studie aan de HKU af en richt samen met Jorrit Kleijnen het bedrijf Paraphrase op. In het begin componeren ze vooral muziek voor reclames, maar de passie ligt toch bij films en series.

Het is heel lastig om je eerste film of serie binnen te halen. Het is een klein wereldje en iedereen kent elkaar. Producenten werken daarbij het liefst met componisten die zich al bewezen hebben. Het begin was dus vooral bedrijfsfilms en reclames, want dat wil met koude acquisitie nog wel lukken. Op een gegeven moment kwam Jorrit in contact met Remy van Heugten. Allebei Limburger; ze hadden meteen een klik. Remy regisseerde de tiendelige serie Hoe overleef ik. We hebben aangeboden om vrijblijvend demo’s te maken, waar ze gelukkig heel enthousiast over waren. Daarna vroeg Remy ons ook voor de speelfilm Valentino, met Najib Amhali. Daarmee begon het balletje te rollen en wisten andere regisseurs ons ook te vinden.

Wat zijn voor jou de hoogtepunten in het werk dat je gemaakt hebt?

Poeh, lastige vraag. Als ik moet kiezen, dan bijvoorbeeld Midden in de winternacht van Lourens Blok, waarbij we voor het eerst met een echt orkest gingen opnemen. In Hollywood was het heel normaal om met een orkest op te nemen, maar in Nederland is daar vaak helemaal geen budget voor. Als je het orkest dan hoort spelen wat jij bedacht hebt, dat is een heel bijzonder gevoel.

Een ander project wat ik recent heb afgerond, is de VPRO-serie De verschrikkelijke jaren tachtig. Kim van Kooten heeft een heel sterk script neergezet, met hele goede acteurs. De muziekscore is niet heel belangrijk, want je werkt met veel leuke jaren 80 liedjes die het zware werk doen. Om de een of andere reden word ik vaker gevraagd voor dit genre. Eerder voor de kinderserie Zenith en recent ook voor de Netflix-serie Dirty Lines, over de opkomst van sekslijnen in de jaren 80.

Na tien jaar zijn jij en Jorrit apart verder gegaan; hoe is dat zo gekomen?

Paraphrase was altijd een heel ‘communistisch’ bedrijf. We werkten allebei heel hard aan projecten, soms samen en soms apart. Onderaan de streep ging alles door de helft. Op een gegeven moment heeft Jorrit de band HAEVN opgericht, waar steeds meer tijd in ging zitten. We zijn eigenlijk als bedrijf uit elkaar gegaan, omdat het boekhoudkundig heel ingewikkeld werd. Dat is de enige reden. We werken soms nog steeds samen aan projecten.

Alexander woont praktisch naast zijn muziekstudio, waar hij hele dagen doorbrengt met het componeren van uiteenlopende muziekstukken. Hij komt ‘s ochtends vaak wat langzaam op gang, terwijl zijn creatieve brein in de avonduren floreert.

Hoe ziet jouw maakproces eruit?

Ieder project heeft grof gezegd twee fases. Je start met het bepalen van het overkoepelend genre en de thema’s voor de verschillende karakters van de score. Vaak is dat een conceptueel creatief proces, waarbij het de ene keer heel makkelijk gaat en je de andere keer met je hoofd tegen de muur staat te bonken. Als componist ben je zowel maker als criticus, waarbij de eerste noten het moeilijkst zijn. Als je daar teveel in blijft hangen, kom je nergens.

En waar haal jij je inspiratie vandaan?

Ik ben niet iemand die gaat mediteren of een boswandeling maakt. Bij mij is het vooral loslaten. Wanneer ik het script heb gelezen en de film heb gezien, moet ik naar mijn gevoel luisteren en dan komt het vanzelf. Als ik aan het einde van de dag onder tijdsdruk krampachtig iets probeer te verzinnen, werkt dat gewoon niet. Dan kan ik het beter accepteren en in bed gaan liggen. Vaak wordt ik dan volgende dag vanzelf wakker met de melodie in mijn hoofd.

Met wat voor uitdagingen heb je te maken?

Tegenwoordig werk je vaak met ‘temp tracks’, tijdelijke muziek die de editor vast onder de film heeft gelegd. Soms klampt de maker zich daar helemaal aan vast, waarbij ze het liefst hebben dat je het nét genoeg aanpast om een rechtszaak te voorkomen. ‘Temp love’ noemen we dat dan.

Wat zijn volgens jou de meest opvallende componisten van dit moment?

Ik ben momenteel enorm fan van de HBO serie Succession, waarvoor Nicholas Britell echt fan-tas-tische muziek gecomponeerd heeft. Daarnaast heb je Cristobal Tapia de Veer, die de score heeft gecomponeerd voor de HBO-serie The White Lotus. Hij maakt hele weirde muziek die niet in een hokje geplaatst kan worden, maar wel echt werkt. Wie ik ook heel tof vind, is Hildur Guðnadóttir, een IJslandse componist die de muziek verzorgde voor Joker en de HBO-serie Chernobyl. Het verhaal gaat dat ze door een oude kerncentrale is gelopen en geluiden heeft opgenomen van stalen deuren en alles wat ze maar kon vinden, om daar vervolgens muziek mee te maken. En in dit rijtje hoort ook Ben Frost, met de muziek voor de Netflix-serie DARK. Die muziek gaat zo door merg en been, dat maakt minimaal de helft van de serie.

Welk genre muziek componeer je zelf het liefst?

Ik heb niet echt een favoriet genre. Ik ben momenteel met een documentaireserie bezig, waarvoor ik heerlijke orkestrale ‘Planet Earth-achtige’ muziek componeer. Maar ik ben ook veel met elektronische muziek bezig. Ik heb in mijn studio ook allemaal synthesizers staan, waarbij ik de hele avond aan knopjes kan draaien tot ik dat perfecte geluid vind. Qua films hou ik heel erg van fantasy of scifi. Iets bovennatuurlijks of mysterieus. Daar kun je met muziek echt heel erg de sfeer bepalen.

Wat is voor jou de grootste droom om nog te doen in je carrière?

Als componist werk je natuurlijk heel veel vanuit de studio. Ik zou heel graag een project doen waarbij ik kan reizen en geluid kan opnemen van muzikanten van over de hele wereld, om dat vervolgens thuis in de studio te combineren en samen te voegen. Denk bijvoorbeeld een orkestpartij, gecombineerd met traditionele zang uit Ethiopië.