Back 2 Tape: Berlin

Adalbertstraße, Kreuzberg. Midden in een van de meest trendy buurten van Berlijn. Lang voordat de Royal Bunker hier voet aan de grond kreeg of Peter Fox in “Black to Blue” over de vuile straten van de stad zong, werd hier in 1988 waarschijnlijk de oudste graffiti van de hoofdstad gemaakt. Tot op de dag van vandaag is het een van de meest legendarische plekken op de stedelijke Berlijnse scene en hét bewijst dat rap, dj’en, breakdance en graffiti al meer dan 30 jaar een centraal en belangrijk onderdeel zijn van het Berlijnse stadsbeeld.

Berlijn is divers, kosmopolitisch, luid en toch anoniem. Hier vindt iedereen een plek om zijn ideeën de ruimte te geven. Je kunt ‘s avonds laat beatboxers ontmoeten op de Warschauer Bridge, in Neukölln laten dj’s hun vaardigheden tot in de vroege uurtjes zien – zelfs op doordeweekse avonden – en skaters van alle leeftijden die hun slides en grinds trainen in de Berlijnse skatehal.

In Prenzlauer Berg, waar de Berlijnse Muur Oost en West van elkaar scheidde, ligt het ruime Mauerpark, een stedelijke ontmoetingsplaats voor de lokale bevolking, toeristen, vlooienmarktbezoekers, straatartiesten en nieuwkomers. Een toeristische en aantrekkelijke, bijna magische plek, met een huiselijk gevoel. In 2018, tijdens Niko’s roadtrip voor “Back to Tape”, ontmoette hij rapper Curse in zijn studio in Berlijn en zelfs toen was het duidelijk: hij zou hier terugkeren. Het was dus niet meer dan logisch dat de hoofdstad ook deel zou gaan uitmaken van de grote Europese reis “Back 2 Tape”.

Flying Steps: een uniek succesverhaal in Berlijn

Voor Niko zijn de “Flying Steps” een schoolvoorbeeld van de Berlijnse scene: van een PVC-mat tot het wereldtoneel. “Vroeger stond MTV altijd op bij ons thuis, maar ik danste altijd stiekem in mijn kamer”, zegt Michael “Mikel” Rosemann. Begin jaren negentig ontdekte de geboren Berlijner het dansen in de multiculturele wijk Moabit met de crew “City Rockers”. Hij was een snelle leerling en groeide vlot uit tot een van de meest getalenteerde B-Boys in de hoofdstad. “In de weekenden kwamen jongeren bij elkaar en werkten wij aan een projectconcept dat alles over de hiphopcultuur in beeld zou brengen. Dj's, rappers, graffitiartiesten en breakdancers kwamen samen onder het motto ‘Stop! No violence!’. Ik wist al snel: hier wil ik onderdeel van zijn.”

“Creëer je leven als danser”

Rosemann is lid van de “Flying Steps” sinds de première van de veelgeprezen en bekroonde show “Flying Bach”. Het was de enige breakdanceshow ter wereld die de ECHO Classic Special Prize ontving en hij stond tot eind 2015 bij elk optreden op het podium. Tegenwoordig is Mikel regisseur en verantwoordelijk voor artiestenmanagement en workshops in de lokale B-Boy-scene. Daarnaast is de vader van twee toegewijd aan het managen van de Flying Steps Academy, waar hij ook jonge talenten van verschillende leeftijden lesgeeft. “Iedereen die erin gelooft, heeft zijn weg gevonden naar de hiphopcultuur en kan zich uitleven en deze stroming beleven. Midden in de hoofdstad leeft hij zijn droom samen met zijn crew en geeft hij het stokje door aan de volgende generaties. Met 35 docenten, 20 verschillende dansstijlen en meer dan 1.800 studenten is de Flying Steps Academy de grootste urban dansschool van Duitsland.

Hiphop: een familie die je zelf kiest

Niko’s tweede stop in Berlijn is bij de dochter van een Roemeense moeder en een Iraanse vader: Miriam Davoudvandi. Zij groeide op in Bad Säckingen, een kuuroord in Baden-Württemberg in Zuid-Duitsland. Met de teksten van rapper “Haftbefehl” kon zij zich als immigrante al op jonge leeftijd identificeren en zo leerde zij de rapcultuur en -familie waarderen. Miriam werd geconfronteerd met vooroordelen in haar kleine woonplaats en de toekomstig journaliste verhuisde naar Leipzig – en later naar Berlijn – om te studeren. Daar interviewde zij de rappers Trettmann en MC Bogy en voerde zij discussies met rapper Fler op Instagram. Het betekende het begin van haar carrière als eerste vrouwelijke hoofdredacteur van splash! Magazine, een muziektijdschrift in het door mannen gedomineerde hiphop-universum.

Nadat splash! Magazine de deuren sloot, werkt Miriam in Berlijn als freelance mediakunstenaar, neemt ze deel aan discussiegroepen en dj’t ze onder haar pseudoniem “Cashmiri”. Miriam is vanaf het begin een echte hiphopper geweest. Ze is met recht een stem van haar generatie.

Hiphop: waar iedereen zich welkom voelt

Tijdens haar dj-sets zorgt ze ervoor dat ze geen racistische, seksistische of homofobe muziek draait. Dit laat des te meer ruimte voor de muziek van vrouwelijke MC's of non-binaire mensen. Ruimte voor hiphop waar iedereen zich welkom voelt en waar geen plaats is voor geweld. “Rap moet weer zachter worden”, zegt Miriam. Ze beweegt voortdurend tussen twee werelden: de “rapbubble” en de academische “feminismebubble”.

Maar waarom rappen er zo weinig vrouwen? Wat doe je als je het gevoel hebt dat de teksten waarmee je bent opgegroeid een maatschappelijk probleem worden? Zijn rap en feminisme niet elkaars tegenpolen? Met Miriam’s panelgesprek “I've got 99 problems, but being a feminist listening to rap ain't one” gaan zij en haar collega Lena Grehl al tijden lang in op deze vragen. En zo starten zij een debat op over rap in de samenleving als geheel. Op speelse wijze weet ze de geest van hiphop over te brengen. En dit zijn precies de kernwaarden én -woorden die Niko zoekt tijdens zijn Back 2 Tape-roadtrip door Europa: intelligentie, empathie, diversiteit en kritisch.

Over Back 2 Tape

In 2018 ging muziekjournalist Niko Hüls in “Back to Tape” op zoek naar de roots van hiphop in Duitsland. Nu vervolgt hij zijn roadtrip door Europa. In samenwerking met het hiphopmagazine backspin.de belicht het project “Back 2 Tape” culturele invloeden via de vier centrale elementen van hiphop: rap, dj'ing, breakdance en graffiti. Ook publiceerde Niko samen met Porsche een boek: “Hip-Hop Culture – A Road Trip through Europe”. Een culturele reisgids van liefst 212 pagina’s die een licht werpt op de ontwikkeling van de urban hiphop-jeugdcultuur in Europese steden. Hüls ontmoette zeventien artiesten uit Duitsland, Nederland, het VK, Frankrijk, Spanje en Denemarken, die de afgelopen 25 jaar – stuk voor stuk – een belangrijke bijdrage hebben geleverd aan de ontwikkeling van de hiphopcultuur.