Blom & Blom: schatzoeken in de fabrieksruïnes van Oost-Berlijn
In de verlaten Oost-Berlijnse fabrieken van de oude DDR liggen duizenden onontdekte schatten voor het oprapen. Je moet alleen door de roest en het stof heen kunnen kijken. Deze ‘verborgen’ pareltjes zijn het uitgangspunt van Blom & Blom. Een ‘lampenmaker’ die een eigen draai geeft aan industriële lampontwerpen in de tweeëntwintigste eeuw. Gewapend met een passie voor unieke, industriële lampen met een bijzonder verhaal.
Hoe breng jij je industriële ontwerpen naar een volgend niveau?
Ik ben geen vormgever of productdesigner. Ik werk heel erg vanuit mijn gevoel. Ik stel mezelf altijd de vraag: ‘Wat vind ik mooi?’ Ik laat mezelf gaan tot ik een lamp heb waar ik trots op ben. Ik pak een goed basisontwerp of een mooie vorm en ga op zoek naar overlappingen tussen nieuw en oud. Ik ben in mijn werk altijd op zoek naar een balans tussen gemaaktheid en authenticiteit. Ik heb een gigantische passie voor het restaureren van oude lampen. Je ziet de levenservaring van de lamp terug in de krasjes en deukjes. Maar tegelijkertijd is hij fris en tijdloos.
Het avontuur van Blom & Blom is begonnen in Oost-Berlijn. Hoe zag die start eruit?
Ik heb drie jaar in Berlijn gewoond. In die tijd bezochten mijn vrienden en ik regelmatig verlaten fabrieken in en rondom Oost-Berlijn. Je betreedt een vooroorlogse werkelijkheid en zet daarmee een stap terug in de tijd. Het is een wereld die al veertig tot vijftig jaar stilligt, met ingestorte daken en kapotte deuren en ramen. Maar je vindt er prachtige natuurtaferelen. Jonge boompjes die opstijgen uit de fabrieksvloer en grasveldjes op het beton. Het contrast tussen de rauwe industrie en de schoonheid van de natuur greep mij enorm aan.
In de verlaten fabrieken vonden we een hoop achtergelaten spullen. Allemaal met een eigen verhaal. Hoe langer de fabriek heeft stilgelegen, hoe mooier de objecten die er liggen. Tussen alle rommel vonden we onwijs mooie lampen. Ze waren gemaakt van materialen als bakeliet, gietijzer of gietaluminium. Het zijn materialen die tegenwoordig bijna niet meer gebruikt worden. Toch zijn ze nog steeds fantastisch om mee te werken. Enkele daarvan hebben we toen meegenomen en opgeknapt. Daar kregen we zoveel positieve reacties op dat we al snel weer onderweg waren naar Oost-Berlijn. Het productieproces was in die tijd een stuk kostbaarder en intensiever, maar ook duurzamer. De lampen gaan veel langer mee.
Hoe ziet een typische dag in het atelier eruit?
Als ik een lamp restaureer, kijk ik eerst naar de staat van de lamp. De basis van de restauratie is vrij simpel. De lamp is vaak stoffig en verroest. Het is altijd de uitdaging om de lamp zo goed en schoon mogelijk te krijgen. De buitenkant moet origineel zijn, zodat de geschiedenis van de lamp intact blijft.
Met een hoop WD-40 probeer ik de boutjes los te krijgen. Ik haal alles uit elkaar en gooi weg wat niet meer werkt. De metalen delen poets ik met een staalborstel. Ik polijst het glas, zodat het licht er weer mooi doorheen schijnt, en als laatste repareer ik de elektronica.
Met de Editions ontwerp ik vanuit een bestaand design, maar gebruik wel volledig nieuwe materialen. We gebruiken een soort verouderingsproces waarmee we de lampen patineren. We behandelen het met een mengsel dat een unieke tekening achterlaat op de koperen buizen. Het geeft de lamp een verouderde look-and-feel. Hiermee komt dat stukje karakter naar voren wat de lamp onderscheidend maakt.
Wat is was jullie eerste lijn?
We zijn gestart met de Heritage lampen uit de verlaten Oost-Berlijnse fabrieken. Iedere lamp heeft een geschiedenis met zijn eigen littekens. Het is de basis van Blom & Blom. Wij maken producten met karakter. We voorzien iedere lamp van een paspoort. Dit vertelt het verhaal van de lamp, van de vindplaats tot waar de lamp voor gebruikt werd.
Ik duik regelmatig de beeldbanken in voor foto’s uit de DDR-periode. Ik kom daar heel veel modellen tegen die wij verkopen. Op de foto’s zie je mensen onder de lampen werken, drinken en slapen. Ik vond zelfs een foto van een aantal mannen in een sauna, verlicht door een ‘Boxturtle’, een van de lampen die wij verkopen.
Op welke drie ontwerpen ben je het meest trots?
Copperhead
De Copperhead is ontstaan vanuit een verloopstukje van een dunne buis naar een dikke buis. Het is een variatie op een lamp die wij in de verlaten fabrieksruïnes veel tegengekomen zijn. De Copperhead heeft een tijdloos, verfijnd ontwerp. Het is een van de meest ingewikkelde lampen die ik ooit ontworpen heb. Alles is op maat gemaakt en alle onderdelen sluiten perfect op elkaar aan. Het ontwerp is industrieel getint en balanceert tussen het verleden en de toekomst. De ‘bak’ in het midden is van gerecycled textiel. We hebben het opgeschuurd, gepolijst en ingesmeerd met was. Daarmee creëer je een klassieke structuur die iets wegheeft van natuursteen.
Barcelocus Coocoo
De Barcelocus Coocoo is een klok die we uit een oude kas hebben meegenomen. De wijzers en wijzerplaten misten en hij had een volledig verroeste buitenkant. Wij hebben alle onderdelen van die klok volledig vernieuwd met een nieuwe wijzerplaat, nieuwe glasplaten en een nieuw uurwerk met verlichting.
Horned Snail
Naast de Editions en de Heritage lampen produceren we ook Specials, zoals de Horned Snail; een van mijn favorieten. Het is een metalen onderdeel van een kabel splitter. Het is geweldig om een robuust stuk staal om te bouwen en het met twee kleine lampjes een bepaalde elegantie te geven.
