De kracht en gedrevenheid achter het imago

Ik weet niet precies hoe ik mijn stijl zou moeten omschrijven; het is iets wat je voelt. Ik ga altijd op zoek naar de kracht van de persoon die voor mij staat; op zoek naar iets puurs. Met de fotografie van Op kracht en karakter zocht ik iets nieuws in de persoon voor mijn lens. De vrouw achter de topsport.

Met mijn boek wilde ik de Nederlandse vrouw achter de topsport vastleggen. Niet alleen de bekende sportvrouwen die veel media-aandacht krijgen, maar ook de powervrouwen met minder zichtbaarheid, die ook ongelofelijke prestaties neerzetten.

Onderweg stuitte ik ook op bepaalde vooroordelen. Voor vrouwelijke (top)sporters gelden er helaas tot op de dag vandaag andere regels. Zo speelt het uiterlijk van de vrouwen nog steeds een belangrijke rol. Bij mannen wordt daar niet zo bij stilgestaan. De vrouwen zouden meer op hun talent en vaardigheden als professional moeten worden beoordeeld. Niet om hoe ze eruit zien, wat ze dragen of met wie ze een relatie hebben. Verschillende bedrijven, sportbonden en de overheid maken overigens wel goede stappen voorwaarts, maar we zijn er nog lang niet.

Indertijd werkte ik regelmatig samen met voormalig topvoetbalster Anouk Hoogendijk en voormalig tophockeyster Fatima Moreira de Melo. Ik wilde al langer een eigen project opzetten, waarin ik me kon verdiepen en waarvoor ik echt de inhoud in kon duiken. Een project waarin ik mezelf in kon vastbijten. De vele gesprekken met Fatima en Anouk triggerden me en ik werd nieuwsgierig naar andere sportvrouwen. Toen kwam het moment dat ik dacht: ‘Waarom ga ik de Nederlandse vrouwen in de topsport niet vastleggen?’ Ik heb het concept uitgewerkt en voorgelegd aan Anouk en Fatima. Die waren superenthousiast.

Anouk en Fatima hebben toen dm’s gestuurd naar sportvrouwen binnen hun netwerk. Omdat ik niet iedere keer hun netwerk wilde gebruiken, heb ik zelf uiteindelijk ook een heleboel vrouwen benaderd. Mijn eerste shoot was met een aanstormend hockeytalent Felice Albers, die inmiddels Olympisch kampioen is. Van al die topsportvrouwen met honderdduizenden volgers verwachtte ik eigenlijk helemaal geen reactie, maar de meeste reageerden binnen vijf minuten enthousiast op het concept.

Door mijn tijd aan de Fotoacademie in Amsterdam ben ik mee gaan verdiepen in wat mij prikkelt als fotografe. Je leert iets creëren dat helemaal van jezelf is. Je gaat op zoek naar meerdere lagen in een foto; een bepaalde verdieping. Ik leerde dat je echt een verhaal kunt vertellen met de foto’s die je schiet. In de foto’s voor dit boek heb ik geprobeerd een extra laag of een bepaald gevoel toe te voegen, waar de kijker dan uiteindelijk zijn of haar eigen interpretatie aan kan geven.

Na het eerste halfjaar aan de fotoacademie leverde ik vrij werk in. Er was een externe commissie aanwezig die zei: ’Zo, dat is echt van heel hoog niveau.’ Ik kon mijn oren niet geloven: ’Hé, hebben ze het nou over mij?’ Ik had de foto’s geschoten in een studio waar ik niet eens wist hoe de flitsers werkten. Ik had gewoon een lampje neergezet en een portret van mijn vader gemaakt. Blijkbaar kon ik wat ik in mijn hoofd had uit de camera halen. Zo kwam ik erachter waar het echt om draaide. Je maakt iets wat je voelt en wat je voor je ziet. Het gaat niet om het apparaatje in je hand.

Je moet dingen uitproberen. Je moet mensen leren kennen en ervoor zorgen dat mensen zich op hun gemak voelen voor je camera. Het is een constante zoektocht naar iets onder de oppervlakte. Ik heb echt gezocht naar sterke beelden. Het gaat om de persoonlijkheid; de vrouw achter de sport.

Het is fantastisch om te zien wat de invloed is van bepaalde elementen op hoe iemand zich voelt voor de camera. Een goed voorbeeld daarvan is Ranomi Kromowidjojo. Bij haar zocht ik naar iets bijzonders. Iets anders dan wat we gewend waren van haar. De foto’s kwamen er niet uit zoals ik wilde. Toen dacht ik, we gaan met onze gedachten naar het zwembad, het water in. Het water en de natte haren ontspande haar en daarin vond ik wat ik zocht. Iedereen is anders. Maar het heeft alles te maken met het feit dat je je comfortabel voelt.

Allereerst wil ik zeggen dat ik niet echt een favoriet heb. Er zitten wel een aantal beelden tussen die ik bijzonder vind.

Ik werk conceptmatig. Ik denk na over wat ik wil laten zien van een persoon. Wat wil ik vertellen? Wie krijg ik voor mijn lens? Wat heeft diegene gedaan? Wat is de achtergrond van deze persoon? Oprechte interesse is heel belangrijk. Dat voelt de persoon voor je camera ook. De vrouwen licht ik van tevoren goed in over wat het doel is. Ik maak een klein moodboard met thema’s waar ik naartoe wil werken tijdens de shoot. Natuurlijk loopt het altijd anders, maar het geeft wel een richtlijn. Hiermee bepaal je de sfeer; het geeft je een kader waarin je vrij kan creëren.

Ik denk dat het begint met het helder uitwerken van de boodschap die je wilt delen met je foto. Zo vergroot je de kans dat je het ook daadwerkelijk op beeld krijgt. Daarnaast denk ik dat het ook enorm belangrijk is dat er een soort chemie ontstaat tussen de fotograaf en de geportretteerde. Als die twee elementen samenkomen, dan ben ik erg benieuwd naar je foto.