Elke van Achterberg: 'iedereen verdient het om gezien te worden'
Wereldkampioen rolstoelschermen, model en ondernemer. Elke Lale van Achterberg (22) is iemand die niet graag stilzit. ‘Ik zit in een rolstoel, dus je snapt dat ik last heb van overcompensatie.’ Naast diens intensieve trainingsschema heeft Elke ook het modellenbureau Visible Models opgericht, waarmee die de representatie in de media wil verbeteren van mensen met een lichamelijke uitdaging.
Iedereen droomt, maar slechts sommigen maken er werk van. Zo is Porsche bijvoorbeeld ontstaan uit de vastberaden zoektocht naar de ultieme sportwagen. Op Discovered gaan we op zoek naar de nieuwe generatie dromers en brengen de unieke verhalen over hun drive en daadkracht.
Topsporter, model en ondernemer. Waar komt jouw drive vandaan?
Ik ben altijd al heel ondernemend geweest. Op mijn tiende organiseerde ik mijn eerste straatfeest, omdat de ouders in de buurt er geen zin in hadden. Ik heb een plan uitgewerkt en geld opgehaald. Iedereen dacht natuurlijk: ‘Dat gaat nooit lukken, maar ach… het is maar vijf euro.’ Uiteindelijk waren er spelletjes, een springkussen, een talentenjacht en een borrel voor de ouders. Ik had zelfs rekening gehouden met halal hapjes. Wanneer ik nu een tienjarige zie, denk ik: ‘Jij bent pas net uit de luiers’, maar toen vond ik mezelf heel groot en stoer.
Op mijn elfde belandde ik in een rolstoel, waarna ik een aantal jaar moest revalideren. Mijn hele leven werd voor mij bepaald: thuis, op school en in het ziekenhuis. Iedereen wilde iets van me. Door al die druk raakte ik in een depressie. Gelukkig kwam toch die wilskracht weer naar boven. Ik had iets nodig waar ik controle over had; wat niemand van mij af kon pakken. Dat heb ik gevonden in rolstoelschermen. Ik was op slag verliefd. Het is voor mij veel meer dan een sport; het heeft mijn leven gered.
Hoe vertaalt jouw passie voor sport zich naar je eigen modellenbureau?
Ondanks het feit dat topsport iets totaal anders is dan een eigen modellenbureau, deel ik voor beide wel dezelfde missie en visie. Hoewel de term voor mij nog niet helemaal juist voelt, ben ik er vorig jaar voor uitgekomen dat ik non-binair ben. Ik identificeer mij niet als vrouw. In de sport is dat helemaal lastig, omdat daar altijd een tweedeling is op basis van sekse. Ik wil juist laten zien dat het niet uitmaakt of je man of vrouw bent, een fysieke uitdaging hebt of niet. Sport is voor iedereen. Precies dat wil ik ook met mijn modellenbureau uitdragen. Ik ben van mening dat iedereen het verdient om gezien te worden. Ongeacht fysieke uitdaging, confectiematen of afkomst.
Wanneer ben jij zelf als model begonnen? Was de modewereld toegankelijk voor mensen met een lichamelijke uitdaging?
Ik werd in 2015 benaderd door Kelly Sue, die mij vroeg of ik model wilde zijn in haar show op de Amsterdam Fashion Week. Ik had de primeur om als eerste model met een prothese over de catwalk van de Amsterdam Fashion Week te lopen. Daarna kreeg ik meer aanvragen binnen.
Zie je tegenwoordig meer modellen met een lichamelijke uitdaging?
Je zou denken dat er intussen iets veranderd is, maar nog altijd zie je geen modellen met een fysieke uitdaging in de “normale shows”. Mensen van buiten de industrie zullen denken: ‘Je ziet het toch steeds meer? Het gaat de goede kant op.’ Dat klopt, er vindt een verandering plaats. Maar dat houdt nog niet in dat je als model met een fysieke uitdaging gelijk behandeld wordt. Wanneer ik naast een model met twee benen stond, kregen zij de volle mep betaald, waar ik het moest doen met een cadeaubon van de Douglas. Wanneer ik vroeg waarom dat zo was, kreeg ik als antwoord: ‘Wij doen dit voor jou. Met dat been ben je natuurlijk geen echt model. We bieden je een kans.’ Als ik daaraan terugdenk, voel ik mijn bloed nog steeds koken. Ik besloot dat er iets moest veranderen en dat ik dit groots moest aanpakken, dus heb ik Visible Models opgericht.
Word je anders behandeld nu je een eigen bureau hebt?
Er zitten nog steeds aanvragen tussen waarbij het misgaat. Ik heb recent een rugoperatie gehad, waardoor ik volledig in een rolstoel zit. Voor een opdracht had ik dit nadrukkelijk aangegeven, zodat hier geen verwarring over bestond. Een dag voor de shoot vroegen zij mij om toch mijn prothese mee te nemen, omdat ze wilden laten zien dat je ook met een handicap alles nog kunt doen. Het schoot mij volledig in het verkeerde keelgat. Ik kan met mijn rolstoel namelijk veel meer dan met mijn prothese. Daarna kwamen ze met het excuus dat de fotostudio te klein zou zijn, wat onzin was. Maar het kan nog erger. Laatst had ik een shoot in Engeland, op een locatie driehoog zonder lift. Op zo’n moment laat ik me daar niet door tegenhouden en klim ik met een beetje hulp die trappen op, maar dit is natuurlijk niet oké.
Ik blijf altijd rustig. Met de huidige cancelcultuur schieten we niks op, dat leidt niet tot verandering. Het beste is om het gesprek aan te gaan, uit te leggen waarom iets niet kan en te zorgen dat het in de toekomst niet weer gebeurt.
Uit hoeveel modellen bestaat het portfolio van Visible Models? Hoe en waar scout jij modellen?
Op dit moment heb ik vijfentwintig modellen in mijn portfolio. Ik cast modellen niet op uiterlijk, maar op uitstraling. Ik heb mijn modellen bijvoorbeeld nog nooit om hun maten gevraagd, tenzij dat nodig is voor styling. Hoewel veel mensen dat niet weten, is Visible Models niet alleen voor modellen met een fysieke uitdaging. Ik heb ook gewoon modellen van 1,80 m met twee benen en maatje XXS.
De modellen komen overal vandaan. Ik word regelmatig benaderd via mail en Instagram. Daarnaast heb ik ook een groot netwerk van topsporters, waarvan ik er ook een aantal vertegenwoordig. Met topsport verdien je echt niet de jackpot, dus het modellenwerk is voor hen ook een leuke manier om bij te verdienen.
Wat zijn jouw belangrijkste leermomenten geweest in het opzetten van je eigen onderneming?
De combinatie topsport en ondernemen kan qua planning nogal uitdagend zijn. Laatst was ik voor de campagne van Kinetic Balance niet alleen verantwoordelijk voor de modellen, maar ook voor de volledige productie. Die shoot vond plaats in de week dat ik net terugkwam van wintersport en moest trainen voor een schermwedstrijd in Thailand. Uiteindelijk werd ik ook nog ziek, waardoor ik twee dagen met koorts op de set stond te bikkelen. Vanaf dat moment ben ik mijn planning wel beter af gaan stemmen.
Wat is jouw visie voor Visible Models? Waar hoop je over vijf tot tien jaar te staan?
Met Visible Models wil ik een representatiever beeld laten zien van modellen met een fysieke uitdaging. Hoe vaak zie je in de media iemand met een fysieke uitdaging, waarbij het niet draait om de fysieke uitdaging? Mensen hunkeren naar inspiration porn: het zielige slachtoffer dat de stoere overlever wordt. Voor mij maakt de fysieke uitdaging niet wie je bent. Ik wil met Visible Models het verschil maken. Want hoe vaker je iets ziet, hoe normaler het wordt.
Over vijf jaar hoop ik een eigen kantoor met vaste werknemers te hebben, waarbij ik mij volledig op de creatieve kant van het werk kan focussen. Mijn ambitie is om eerst in Nederland verder te groeien, maar daarna ook uit te breiden naar Engeland, België en Turkije.
