Van garage naar eigen design-oase: het zelfgebouwde kunstimperium van Kiki en Joost

Neon roze, azuurblauw, gifgroen, warm rood en vrolijk geel; achter de nietszeggende grijze voordeur van een pand op een bedrijventerrein in Eindhoven schuilt een wereld van kleur, verbeelding en vakmanschap. De wondere wereld van Kiki en Joost. “We hebben dit pand 4 jaar geleden aangeschaft”, vertelt Kiki terwijl ze ons rondleidt door de werkplaats. Ze wijst: “Die ontwerpen komen straks allemaal in de etalages van hun winkels in Spanje te staan.” Het stel leerde elkaar kennen op de Design Academy in Eindhoven. “Pas na de opleiding kregen we een relatie”, lacht ze. Joost: “Kiki woonde toen anti-kraak. De grote garage, die bij dat pand hoorde, hebben we geconfisqueerd als werkplaats. Kiki kocht een schroefboor, ik een decoupeerzaag en toen zijn we gewoon dingen gaan maken.”

Altijd maar verhuizen

We vervolgen onze weg door een prachtige tuin, “Zelf aangelegd!”, naar de uit douglas-hout opgetrokken expositieruimte. “Deze is nu een jaar open”, vertelt Joost. Een toegewijde ruimte voor hun creaties was een lang gekoesterde wens van het stel. Dat die er nu is, staat symbool voor hun doe-het-zelf mentaliteit. “Voordat we dit allemaal hadden, zaten we altijd in tijdelijke ruimtes. Dan liep er weer een huurcontract af of kreeg een pand een andere bestemming en moesten wij weer weg. We zijn in de loop der jaren wel 8 keer verhuisd. Nu zijn we niet meer afhankelijk van verhuurders of projectontwikkelaars. Dit is van ons!” 

De binnentuin is voor Kiki de kers op de taart. “Ik haal veel inspiratie uit de natuur. Dat we hier nu een eigen tuin op de binnenplaats hebben, vind ik heerlijk.” De groene oase vormt de verbinding tussen de rauwe werkplaats en de juist heel serene expositieruimte. Die laatste biedt ook andere mogelijkheden. “Het uitgangspunt is altijd ons eigen werk, maar daarnaast stellen we de ruimte graag open voor andere kunstenaars of studenten om hun werk te tonen. Of om bijvoorbeeld evenementen te organiseren.” Een programmering is er niet. “Alles kan geïmproviseerd en spontaan ontstaan en zo werken we het liefst. We hebben geen programma voor een jaar vooruit, het groeit gewoon organisch.”

100% self-made

Organische groei; het is een rode draad in de carrière en het leven van de ontwerpers. Ze kijken elkaar aan. “Eigenlijk hebben we nooit een businessplan gemaakt of financiële doelstellingen geformuleerd”, zegt Joost, “We hebben nooit een lening afgesloten. Alles is door onszelf opgebouwd. Dat wat we verdienden, investeerden we weer in nieuwe apparatuur en gereedschappen.” En zo werken ze nog steeds. Het is misschien wel de sleutel naar hun succes, al hebben ze daar een geheel eigen definitie van. “Succes hangt voor ons niet samen met veel geld of grote opdrachtgevers. De drijfveer is altijd passie”, legt Kiki uit. Ze vult aan: “Ik wil trouw blijven aan mezelf in de dingen die ik maak, het moet wel leuk blijven.” Joost: “Natuurlijk moeten er dingen verkocht worden, maar geld is nooit onze drijfveer. Mensen inspireren en de wereld een stukje mooier maken, dat is waar we het voor doen. En vrijheid!” Die kunnen ze zich steeds meer permitteren. Kiki: “We zitten inmiddels in de luxepositie dat we veel mooie opdrachten krijgen die goed bij ons passen. Soms zijn het er te veel, maar nee zeggen tegen mooie kansen willen we niet. Het is puzzelen met tijd, maar ook dat is een luxe. Je weet tenslotte nooit hoe het over een paar jaar met je bedrijf gaat.”

Samen los van elkaar

Hoewel Kiki X Joost een soort merknaam is geworden, werken de 2 los van elkaar. “Het is een beetje working apart together”, zegt Kiki. “We worden weleens gevraagd voor een duo expositie, maar eigenlijk komen opdrachtgevers altijd naar één van ons met hele gerichte vragen.” Dat wil niet zeggen dat ze elkaar niet helpen. Joost: “Natuurlijk sparren en brainstormen we samen. En ik ben in de uitvoering bijvoorbeeld wat technischer onderlegd, terwijl Kiki weer meer van kleuren en materialen is. Daarin vullen we elkaar mooi aan.” Het scala aan projecten waar de kunstenaars aan werken is breed. Van etalages voor grote modemerken, tot theepotten en elegante vloerlampen voor in huis. Typerend voor alles wat uit hun handen komt, is feilloos design in combinatie met bekwaam vakmanschap. Kiki: “We maken van de meeste ontwerpen maar 1 of een aantal exemplaren. Massaproductie, daar doen we niet aan.”

Creatieve community

Inspireren, doorgeven, samenwerken en delen: het staat allemaal centraal in de werkwijze van Kiki en Joost. “Ik heb voor een sociaal woningbouwproject het ontwerp voor een gezamenlijke tuin mogen doen,” vertelt Kiki. “Bij de opening zag ik hoe trots en dankbaar de bewoners waren. Kunst maakt het leven van mensen zoveel mooier. Waarom doet niet iedere woningcorporatie dit? Ik wil meer in de publieke ruimte gaan ontwerpen, die is toegankelijk voor iedereen.” Kiki en Joost geven ook les op de Design Academy waar het voor hen allemaal begon. Joost: “We hebben een eigen lesprogramma geschreven, ‘Thinking Hands’. Ik vind het mooi om dingen door te kunnen geven, en te zien hoe iets opbloeit uit een zaadje dat je plant.” Precies zoals ze dat met hun eigen onderneming hebben gedaan. Hun dromen zijn echter nog lang niet volgroeid. Kiki: “Een volledig park ontwerpen zou ik graag nog eens doen. Niet alleen de kunst, maar ook de beplanting. Alles!” Joost: “Ik zou wel een echte klassieker willen ontwerpen. Iets dat echt iconisch wordt.”