‘Op zoek naar het perfecte geluid voor een merk’

Luister HIER naar de podcast Moved by Sound met Sjaak Thissen.

Wat betekent muziek voor jou?

“Muziek heeft voor mij echt een functie. Ik heb bijvoorbeeld nooit kunnen studeren met muziek op. Het is écht iets wat ik op moet zoeken. Als ik zin heb om muziek te luisteren, ga ik ervoor zitten en ben ik er heel bewust mee bezig. Ik ga het meteen analyseren, ontleden of bedenken hoe ik het moet spelen. Anderzijds voel ik een sterke emotionele connectie met live muziek. In sociologie heb je het concept collective effervescence, een gevoel van verbondenheid en gedeelde focus. Dat ervaar ik heel sterk wanneer ik bij een concert ben.”

Waar is jouw passie voor muziek ontstaan?

“Mijn ouders hebben me nooit gepusht om een instrument te gaan spelen. Dat kwam pas op de middelbare school, toen ik muziekles had. Ik wilde ineens basgitaar spelen en die kreeg ik toen ook voor mijn verjaardag. Ik heb mijzelf aangeleerd te spelen door veel naar Red Hot Chilli Peppers te luisteren en het na te spelen. Ik heb daarna nog drie maanden les gehad, maar ik vond dat afschuwelijk want ik kon geen noten kon lezen. Ik heb me echt door die lessen heen gebluft en ik speelde alles op gevoel. Noten lezen kan ik overigens nog steeds niet!”

Hoe heeft jouw carrière zich tot nu toe ontwikkeld?

“Ik heb in veel verschillende bandjes gespeeld. Op mijn vijftiende speelde ik voor het eerst in de Big Band op school. Met vrienden die ook in de band zaten hebben we kleinere bandjes opgericht. Eerst als gitarist in de popband Merry Go Round en toen dat stopte als gitarist en vocalist in City Park, de band die ik samen met een vriend heb opgericht. Tijdens mijn studie sociologie speelde ik ook nog in de bands Moon Tapes en LAKSHMI. Op dit moment schrijf en produceer ik alleen nog muziek met City Park.”

“Op mijn zeventiende heb ik nog overwogen om naar het Conservatorium te gaan, maar omdat ik toch al optrad en in de Amsterdamse muziekscene actief was, leek me dat niet nodig. Ik ben toen sociologie gaan studeren, eigenlijk als vangnet voor als het niks zou worden in de muziek. Na mijn bachelor liep ik stage op de afdeling Music & Brands van MassiveMusic en was ik eigenlijk van plan om na de zomer de master Cultural Economics & Entrepreneurship te doen, om de socio-economische kant van de muziekindustrie verder te onderzoeken. Maar toen kreeg ik een vaste baan aangeboden die ik niet kon laten schieten. Nu ben ik alsnog met de master gestart, maar dan in deeltijd. Ik wil graag onderzoeken hoe we de industrie eerlijker kunnen maken voor artiesten.”

Welke rol speelt muziek in jouw professionele leven?

“Bij MassiveMusic ontwikkelen we muziek voor reclamecampagnes, merken en bedrijven. Muziek is veel meer dan een beeld of verhaal. Het is een snelweg naar je emoties en kan echt binnenkomen. Als dat samenvalt met een verhaal of iets visueels, maakt dat het geheel zo veel sterker.”

“Er zijn plat gezegd twee routes waarop wij muziek verzorgen. Enerzijds het campagnewerk, waarbij we de juiste muziek zoeken om de boodschap te ondersteunen. Daarbij zitten we vaak meer aan het einde van het proces. Anderzijds heb je sonic branding, waarbij de ontwikkeling van een campagne start bij de muziek, music first dus. Het begint met de analyse van een merk. Wat zijn de merkwaarden? Wat is de positionering? Wat is de doelgroep? Die waarden worden vertaald naar wat wij Sonic DNA noemen. Een geluid dat echt onderdeel is van de identiteit van een merk. Dat gaat veel verder dan alleen muziek, we hebben bijvoorbeeld ook de geluiden ontwikkeld voor de ticketautomaten van het GVB. Het zijn sturende geluiden, die een waarschuwing geven of duidelijk maken dat een betaling gelukt is. Uiteraard is ook de ouderwetse Amsterdamse trambel hierin verwerkt.”

Hoe ziet een ‘doorsnee’ werkdag er voor jou uit?

“Als Creative Music Producer zit je nooit stil. Je bent de schakel tussen productiebureaus, regisseurs, producers, reclamebureaus, klanten, componisten, et cetera. Je werkt aan verschillende projecten tegelijk, die allemaal in verschillende fases zitten. Van research tot productie of edit. Dan wordt er ook nog van je verwacht dat je overal een mening over hebt. Het is een heerlijk doolhof.”

“Ik werk veel vanachter mijn bureau. We hebben 300-350 componisten wereldwijd, in andere tijdzones, met ieder hun eigen thuisstudio. We hebben ook eigen studio’s, die we vooral gebruiken voor het afmixen van muziek op beeld. Ook het opnemen van vocals doen we graag in de studio, het is toch prettiger om dat live te coachen.”

Wat vind je het allerleukste aan je werk?

“Ik ben een soort tolk tussen de klant, het reclamebureau en de componist. Het leukst aan mijn werk vind ik het vinden van de perfecte match, waarbij ik weet dat de componisten, vocalisten of muzikanten écht hun eigen ding kunnen doen. Dat ze zich niet te veel in bochten moeten wringen. Ik moet veel filteren en feedback vertalen naar muzikale termen die voor een muzikant begrijpbaar zijn. Daarbij probeer ik altijd constructieve feedback te geven. Er is niets zo pijnlijk als een artiest die z’n ziel en zaligheid aan een demo heeft gegeven en vervolgens volledig wordt afgebrand.”

Hoe zou je jouw muzieksmaak omschrijven?

“Dan grijp ik toch weer terug naar de sociologie. Daarbij wordt gesproken over hoog- en laagculturen. Klassieke muziek was vroeger bijvoorbeeld de hoogcultuur en popmuziek de laagcultuur. Op dit moment wordt de ‘culturele omnivoor’ gezien als de hoogcultuur. En die kun je omschrijven als iemand die de kwaliteit van muziek los kan zien van één specifiek genre. Ik luister net zo graag naar de Stone Roses als naar het nieuwe album van Dua Lipa. De eigen muziek die we maken met City Park is een mix van pop, funk en R&B. Het is eigenlijk heel minimalistisch.”

Is er een muziekgenre waar je helemaal niks mee hebt?

“Ik ben toch wel een beetje te soft voor een bepaald soort metal: mathcore. Het werkt volgens een soort wiskundige formule en vereist enorm veel technische vaardigheid van muzikanten. Daarbij is de technische vaardigheid belangrijker dan de boodschap. Doordat ik mezelf muziek heb leren spelen, heb ik die technische basis nooit ontwikkeld. Voor mij draait muziek om gevoel. Het moet de juiste snaar raken. Hetzelfde geldt voor andere genres, zoals technische jazz. Daar kan ik gewoon niet zoveel mee.”

Wie of wat zie jij als een grote inspiratie? En waarom?

“Voordat ik hier kwam werken kende ik deze hele industrie nog niet. Sterker nog: ik wist niet eens dat het bestond. Je kunt hier geen opleiding voor volgen. Ik leer enorm veel van mijn directe collega's bij MassiveMusic, zoals Lodewijk Pöttker, Head of Production, en Tom Tukker, Senior Music Producer.”

“Binnen de muziekindustrie heb ik veel respect voor bands die groot zijn, maar nog wel onafhankelijk. Bands die rebels zijn en tegen het systeem ingaan. Zo heeft de band Vulfpeck bijvoorbeeld het silent album ‘Sleepify’ uitgebracht op Spotify. Een heel album zonder geluid, waarbij ze hun fans massaal hebben opgeroepen om het te luisteren tijdens het slapen. Daar hebben ze enorm veel inkomsten mee gegenereerd. Dat vind ik prachtig.”

Wat is qua werk je grootste droom om nog te doen?

“Wat ik heel leuk vind om te doen zijn re-recordings. Dat is een bestaand nummer dat opnieuw wordt opgenomen, waar je een hele eigen spin aan kunt geven. Je hebt hier echt de creatieve vrijheid. Zo kun je bijvoorbeeld een megahit van vroeger nieuw leven inblazen. Een artiest waar ik graag eens mee zou willen werken is Justin Vernon, de lead singer van Bon Iver. Hij heeft een bijzondere stem en een hele duidelijke eigen sound. Hij produceert enorm veel muziek, waaronder ook nummers met Taylor Swift. Het is een van de meest karakteristieke artiesten die ik ken. En als ik dan toch groots mag dromen dan zou ik de opnames graag vanuit een iconische studio als Abbey Road willen doen. De componisten, de volledige band, wellicht nog een koor. En dat dan alles samenkomt.”

Sjaak is te horen in de tweede aflevering van de podcast Moved by Sound met Eva Cleven. Sjaak heeft zeven tracks geselecteerd die hem richting hebben gegeven in zijn muzikale carrière en waarmee hij zijn visie op zijn vak kan toelichten.

Luister hier.

Check Sjaak op social.