Joris Oprins: ‘We houden ervan om absurde verhalen te vertellen’

We studeerden alledrie product design aan de Design Academy Eindhoven. Vanaf het begin deelden we een voorliefde voor het vertellen van verhalen. Omdat onze opleiding draaide om productontwerp, probeerden we die verhalen te vertellen met de producten die we moesten vormgeven, zoals een stoel of waterkoker. Soms lukte dat, maar eigenlijk was het heel onhandig. Dus dachten we: ‘Misschien is film wel iets voor ons.’ We hebben met een aantal docenten de afspraak gemaakt dat we in plaats van een ontwerpopdracht een film mochten maken. We acteerden vaak zelf, waar we niet bepaald heel goed in waren. Als productontwerper ben je gewend om volledige controle te hebben over het eindproduct, wat met film en acteren uitdagend is. Toen kwamen we op het idee om animaties te maken, waarmee we ieder detail precies konden maken zoals we dat zelf wilden.

Nee, we zijn volledig autodidact. Ik ben heel erg te spreken over de Design Academy, maar het is geen school voor animatie. Wel krijg je enorm veel vrijheid: ‘Wil jij glasblazen? Prima, maar wij hebben de spullen niet. Ga het zelf maar regelen.’ Met die instelling zijn we aan de slag gegaan, wat goed heeft uitgepakt. Uiteindelijk zijn we alle drie afgestudeerd met iets van film en animatie.

De overlap tussen ons werk is zo groot, dat we voor de zekerheid al onze namen bij de verschillende onderdelen in de aftiteling zetten. We bedenken het concept met z’n drieën. Marieke schrijft veel en houdt zich samen met Job bezig met art direction. Job is daarnaast componist en verantwoordelijk voor muziek. En ik neem vooral de regietaken op me.

We wilden graag een videoclip maken, maar we hadden geen artiest. We hebben toen een videoclip gemaakt voor Happy Camper, over de in een tent rondreizende yeti Manfred. Deze clip werd gespot door Top Notch, het platenlabel van Gers Pardoel, dat ons vroeg om een videoclip te maken voor het nummer Ik neem je mee. Die is miljoenen keren bekeken.

We werken voornamelijk met z’n drieën en daarnaast af en toe een freelancer of stagiair. De afgelopen twee jaar hebben we voor de VPRO de kinderserie Kop op! gemaakt, waarvoor we tijdelijk vijftien mensen in dienst hadden. We kunnen zo’n groot team niet vast in dienst nemen, maar hopen wel vaker zulke projecten te doen.

Je rol wordt heel anders; ineens ben je mensen aan het aansturen. Ook wordt je agenda door iemand anders beheerd, wat voor een zelfstandig ondernemer erg wennen is. Je werkt met een team wat technisch geweldig kan animeren, waardoor het allemaal veel sneller gaat. Erg leerzaam, want je proeft een beetje hoe het is om een ‘mini-Disney’ te zijn. Toch mis je in deze rol soms wel dat je zelf dingen kunt maken.

Veel ideeën komen voort uit persoonlijke ervaringen of nieuwsberichten die we lezen. Een gek hersenspinsel of een absurde gedachte kan zomaar een aanleiding zijn voor een goed verhaal.

In de korte film Mute is er een volkje zonder mond, dat erachter komt dat ze een mond in hun gezicht kunnen snijden. Het idee hiervoor is ontstaan toen ik mijzelf in mijn teen sneed en de wond eruit zag als een mondje. Dat liet ik aan Marieke en Job zien, die dat grappig en ranzig vonden, dus dachten we: ‘Zouden we daar een film over kunnen maken?’

Veel van de verhalen sluiten ook aan op de levensfase van onze kinderen, de dochter van Job is ongeveer even oud als die van mij en Marieke. Op een gegeven moment had mijn dochter een denkbeeldig eendje, die ze heel enthousiast aan oma liet zien: ‘Kijk oma, eendje.’ Oma verstond het alleen verkeerd: ‘Kijk oma, eten’, om vervolgens een denkbeeldige hap te nemen, waarna onze dochter hysterisch begon te huilen. Het denkbeeldige eendje was voor haar heel echt. Op dat moment kwam ik ook een artikel tegen over iemand die z’n denkbeeldige vriendje via eBay te koop had aangeboden. Dat je een denkbeeldig vriendje kon doorgeven, vonden we een heel mooi idee. Zo is de korte film Otto ontstaan, over een vrouw die geen kinderen kan krijgen en een denkbeeldig vriendje steelt van een klein meisje.

We vinden het spel met het publiek heel leuk en maken het onszelf niet makkelijk. We zoeken vaak een beetje een gekke omweg of een absurde insteek om iets te vertellen of duidelijk te maken. Het zijn geen snelle grappen. We vinden het bijvoorbeeld leuk dat kinderen hun best moeten doen om Kop op! te volgen. Het is vrij ingewikkeld voor een jong publiek, want je moet weten wie wie is wanneer ze van hoofd wisselen. Deze serie heeft ook een serieuze boodschap: je weet pas hoe het is om de ander te zijn, wanneer je een dag in diens schoenen hebt gestaan.

Waar ik vooral erg trots op ben is het volledige oeuvre; dat we al zo lang, zo veel dingen gemaakt hebben. We hebben een bescheiden prijzenkast, waarvan A Single Life met een Oscar-nominatie verreweg de meest succesvolle korte film is. Maar dat is lang niet het enige project waar ik trots op ben. Gelukkig maar, want anders zou onze piek al zeven jaar achter ons liggen. We wonnen een Emmy voor onze korte film Kop op!, waarna we ook een serie hebben kunnen maken. We zijn nu aan het kijken of we die serie ook aan het buitenland kunnen verkopen. Heel spannend, want in Nederland doen we niet zo moeilijk over naakt of gemene grapjes, maar dat kan in het buitenland heel anders ontvangen worden.

Een bioscoopfilm. Het vertellen van een verhaal met een boog van 90 minuten is heel moeilijk en dat hebben we nog nooit gedaan. We zijn wel eens een heel eind gekomen met een script, maar uiteindelijk hadden we toch niet genoeg vertrouwen en hebben we het weggelegd. Maar de droom blijft dat er bij de bioscoop ooit een poster hangt van de nieuwe Job, Joris & Marieke-film.