Safi Graauw: ‘dit zijn de bestbetaalde Nederlandse topsporters waar niemand over praat’
Xander Bogaerts, Didi Gregorius en Kenley Jansen zijn namen die je waarschijnlijk weinig zeggen. Toch zijn het na Max Verstappen de drie best betaalde topsporters van Nederland. Waarom praten we daar niet over? Dat vraagt Safi Graauw zich af. Hij vertrok naar Curaçao om erachter te komen hoe het mogelijk is dat er zo’n disproportioneel groot aantal topatleten in de top van de Amerikaanse honkbalcompetitie afkomstig zijn van een eiland ter grootte van Texel. ‘Alles draait om impact en het vertellen van onderbelichte verhalen.’
Met komedieserie Koeriers als fictiedebuut sloeg Safi in 2021 een homerun die ook vandaag nog zijn vruchten afwerpt. Als regisseur op een flink fictie-project in Antwerpen doet ook Safi eindelijk mee in de ‘big leagues’. Maar als er iets is wat Safi niet belangrijk vindt, dan is het geld. ‘Ik wil met mijn werk een maatschappij vormgeven, waar mijn zoontje goed en veilig zijn plek kan vinden.’
Je gebruikt film als instrument om maatschappelijke problemen te bespreken. Doe je dat bewust, of gaat dat vanzelf?
Als hetgeen ik maak een ander persoon niet helpt, heeft het project in mijn ogen geen zin. Dat is en blijft de instelling waarmee ik ieder project start en ieder project eindig. Ik ben niet de filmmaker die een film maakt omdat ik iets wil vertellen over mijn vader, omdat ik een moeilijke jeugd gehad heb en iets voor mezelf wil oplossen. Met mijn werk wil ik mensen helpen. Ik hoop dat mensen levenslessen en motivatie kunnen halen uit mijn werk. Dat ik op die manier de wereld een stukje beter maak.
Je bent inmiddels vader geworden. Heeft het vaderschap je perspectief op je werk verandert?
Het vaderschap heeft mijn perspectief op mijn werk niet verandert, maar het heeft me wel een extra reden gegeven. Ik heb nu een kleine jongen die straks de maatschappij betreedt en daar zijn plekje moet vinden. Ik doe mijn best om met mijn werk impact te maken op de maatschappij, waardoor mijn zoontje straks terecht komt in een nog mooiere wereld. En ik heb het nu over mijn kind, maar dat geldt voor de kinderen van ons allemaal. Daar doe je het voor. Ik hoop dat ik met mijn werk bijdraag aan een wereld waar er ruimte is voor iedereen.
Koeriers was je eerste fictiedebuut. Hoe kijk je terug op dit project?
Het succes van Koeriers heeft een heleboel deuren geopend. Ik werk nu in België aan een serie voor Videoland, met een groot budget. Het snijdt dezelfde onderwerpen aan als Koeriers, maar dan met tien afleveringen van dertig minuten. Het is fantastisch dat je als filmmaker door het succes van Koeriers mag meespelen in de big leagues. De meters die je hebt gemaakt materialiseren zich nu en dienen een groter doel: de regisseur worden die je wilt zijn. Zo evolueer je als individu. Je wordt iedere dag een stukje beter.
Wat is jouw rol als regisseur in het eindresultaat van een project?
Een van mijn functies als regisseur is het geven van kansen aan mensen die normaal geen kans krijgen. Als regisseur bepaal ik wie een kans krijgt en wie niet. Het is een lastige positie om in te zitten, maar ik word zo blij wanneer mensen een kans krijgen die dit normaal gesproken niet krijgen. Daar kijk ik iedere dag naar uit. Het is fantastisch om op een set te staan met mensen waar normaal gesproken geen rol voor wordt geschreven of geen ruimte voor is. Om die mensen zichzelf te zien zijn. Ik zie mezelf als een soort badmeester. Ik ben maar een coach. Ik moet ervoor zorgen dat mijn zwemmers zo vrij mogelijk kunnen zwemmen. Het zwembad moet op temperatuur zijn, ik moet ervoor zorgen dat het zwembad lang en diep genoeg is en ik moet jou de vrijheid geven om zelf de keuze te kunnen maken tussen of je een schoolslag of een borstcrawl doet. Zo ontwikkelt zich heel organisch de grappige shit; de cadeautjes waar kijkers van smullen. Daar doe je het voor.
Je was in december in Curaçao voor de opnames van een docu-serie. Kun je daar al iets over vertellen?
Ik was op Curaçao om te werken aan documentaire over de Curaçaose honkbalcultuur. Aan de andere kant van de oceaan zijn een aantal Antilliaanse topsporters die meespelen op het allerhoogste honkbalniveau. Van de vijf best betaalde atleten, zijn de nummer twee, drie en vier Antilliaanse honkballers. Hoe kan het dat we zo weinig weten over deze mensen uit ons koninkrijk? Een eiland ter grootte van Texel is hofleverancier van topspelers van de Amerikaanse Major League Baseball (MLB). Ik wil de onderbelichte verhalen uit onze maatschappij een podium geven.
Waar kwam je achter tijdens het maken van de docu?
De mate van creativiteit van de jongens en meiden van Curaçao! Ze leren honkballen met ontzettend weinig. Zij spelen op een uitgedroogd veldje, met afgeslagen knuppels en kapotte ballen. Het draagt bij aan ontzettend veel creativiteit. Ze gaan met stenen en takken aan de slag. Als jij met een dunne tak een minuscuul steentje kunt slaan, speel jij met een goede knuppel en een knappe honkbal de sterren van de hemel. Het is een gemeenschap die ontzettend goed voor zichzelf zorgt.
We zijn in Nederland heel erg geneigd om te denken in hokjes. Je moet minimaal de havo gedaan hebben om naar het HBO te gaan en je moet een bachelor hebben om een master te doen. Je moet al zoveel hokjes afvinken voordat je überhaupt kunt beginnen. In Curaçao hebben ze een andere soort mentaliteit: als je graag iets wil doen, doe het dan gewoon! De jeugd groeit op met een mentaliteit dat alles kan, zolang je maar je best doet. Alle grote spelers die honderden miljoenen verdienen in Amerika, keren jaarlijks terug naar het Curaçao, waar ze de jeugd van het eiland gratis honkballessen geven. MLB-sterren als Ozaihno Albies en Jurickson Profar lopen daar rond alsof het je buurjongens zijn. De Curaçaoënaars blijven daar ontzettend nuchter onder. Die nuchterheid wordt doorgegeven aan de jeugd.
Als je een carte blanche zou krijgen. Wat zou dan jouw droomproject zijn?
Als ik een carte blanche zou krijgen dan zou ik een film maken over mijn oma. Mijn oma is een zwarte vrouw die opgroeide in een kolonialistisch Suriname. Door de wilskracht en de inzet van die sterke vrouw, hebben haar kleinkinderen zich duizenden kilometers over de wereld verspreid. Ik vraag me iedere dag af wat er in die vrouw omging dat voor zo’n explosieve groei heeft gezorgd in haar hele familie. Je praat over elf kinderen en vierendertig kleinkinderen, waarvan er nu eentje regisseur is in Nederland. En de rest heeft het ook echt fantastisch gedaan. Het gaat over wilskracht en de grenzeloosheid daarvan.
