Van het schoolplein tot Hollywood: de stuntcarrière van Nick Roeten

Mijn loopbaan als stuntman startte op het schoolplein, waar ik van daken klauterde en vechtscènes van The Power Rangers of Mighty Morphin naspeelde. Op jonge leeftijd had ik al behoefte aan actie en spanning. In dezelfde periode begon ik met vechtsport en gymnastiek. Twee van de disciplines waarin ik als stuntman in gespecialiseerd ben. Vanuit die twee disciplines belandde ik bij tricking, een combinatie van vechtsport en gymnastiek. In San Jose, Californië, bevindt zich een grote tricking-community waar ik een tijdje gewoond heb. Zo ontmoette ik Guillermo Bongers, een van de beste trickers ter wereld. Hij nam mij mee in de wondere wereld van tricking. Ik heb in deze periode ontzettend veel kennis opgedaan die ik vandaag gebruik in mijn stunts. Een vriend van mij, Jorghino Girbaran, werkte destijds voor het programma Checkpoint, een soort MythBusters voor kinderen. Op de set was Stuntteam Hammy de Beukelaar aanwezig. Marco Maas, toenmalig stuntcoördinator, vond dat ik goed kon trappen. Na afloop heb ik hem gemaild. Daarna mocht ik een dag mee lopen.

Stuntteam de Beukelaar gaf mij de handvatten die je als stuntman nodig hebt om te floreren in de internationale stuntwereld. Je leert hoe je een kijker overtuigt met je performance. Hoe je ervoor zorgt dat de afstand tot je tegenspeler klopt, waardoor de actiescène er realistisch uitziet. Je staat stil bij de timing van je shots en je uitstraling op de camera. Er zijn duizenden mensen die een salto kunnen maken en er zijn duizenden personen die een stoot kunnen uitdelen. Toch zijn er maar een paar mensen die overtuigend een scène kunnen spelen.

Van hen heb ik geleerd hoe je op set communiceert. Communicatie is cruciaal. Er kan heel veel misgaan, zeker op het gebied van stunts. Op de set van Resident Evil reedt een stuntvrouw met haar motor op hoge snelheid tegen een camera. Haar arm moest geamputeerd worden. De stuntcoördinatoren van de film waren teveel met zichzelf bezig en waren niet benaderbaar genoeg. Je moet altijd oog hebben voor wat er gebeurt op een set.

Je kan tegenwoordig geen film meer maken zonder stuntmensen. Wij zijn de actie-specialisten van de filmset. We vechten beter, kunnen harder vallen en beter springen dan acteurs en figuranten. Wij maken scènes mogelijk die zonder stuntmensen onmogelijk zouden zijn. Met een stuntman die gespecialiseerd is in autorijden, kun je scènes schieten waarin een auto heel dicht op gebouwen rijdt of met gigantische snelheid langs andere auto’s glipt.

Ik als stuntman en stuntcoördinator vertaal de visie van de regisseur naar het beeld. Vanuit het script, het decor en de verschillende camerahoeken bedenk ik manieren om de actie overtuigend op camera te krijgen. Binnen de stuntwereld zeggen we weleens: alles is een remix. Alle stunts zijn in principe al een keer gedaan, maar aan de manier waarop kan je een creatieve draai geven. Je hebt dus een gigantische vrijheid in hoe een actiescène op beeld komt. Wij zijn in staat om op camera spanning te creëren die het verschil maakt of een film goed of slecht uit de verf komt. Gisteren speelde ik een gevecht dat eindigde in een schietpartij. Voor diezelfde serie ben ik met een zeis in mijn arm gestoken. Het klinkt heel macaber, maar het is fantastisch om dat soort scènes een creatieve invulling te geven.

Het verschilt per scène. Dat kan een sprong van grote hoogte zijn, een achtervolging met de auto of een gevecht. Meestal heb je een aantal weken om een stunt voor te bereiden. Het is een creatief proces dat je samen invult met de regisseurs en je stuntteam. Bij een gevecht werk je vaak een choreografie uit. Je bedenkt een actiesequentie met verschillende stappen: een crimineel deelt een klap uit aan een politieagent, beiden gespeeld door een stunt performer. De politieagent pakt de stoot en breekt hierbij de arm van de crimineel.

Het is iets wat je goed voorbereidt en ook een aantal keren op de set oefent. Daarna gaat de camera draaien en doe je het in het echt. Er komt veel improvisatie bij kijken. Soms staat de camera anders waardoor een bepaalde choreografie niet meer werkt. Je past je choreografie hierop aan. Je wisselt in dat geval de kant van impact en baseert daarop het vervolg van de choreografie.

Ik heb het meeste geleerd op de set van Wonder Woman. Patty Jenkins en haar team ontleedden het script en bekeken alle verschillende shots die genomen moesten worden. De manier waarop ze van script overgingen tot actie was planmatig en doelbewust. Het is een enorm proces met een gigantisch budget. Daar komt bij dat veel van de film geanimeerd is. Het is een werkproces met ellenlange post-producties waarbij je pas na een paar maanden weet of een scène goed op beeld staat. Tijdens de opnames moet je niet alleen zorgen dat de shots goed op beeld staan, maar ook dat deze later goed uit de verf komen op een green screen. Ieder shot telt.