Luxe merken en gerecycled materiaal: zo bouwt Hedwig Heinsman van Aectual aan een toekomst uit de 3D-printer

“Deze hebben we gemaakt voor Tiffany & Co." Hedwig wijst naar een structuur van blauwe ringen in de iconische blauwtint van het wereldberoemde sieradenmerk. “De hele façade van hun store op Singapore Changi Airport is daar nu mee bekleed.” De grote loods achter het kantoor van design-to-print bureau Aectual in Amsterdam staat vol met dit soort juweeltjes. Dior, Hermes… het zijn slechts enkele namen uit het indrukwekkende arsenaal waar Aectual haar futuristische en circulaire ontwerpen aan mag verbinden. “Toen we vorig jaar de prestigieuze LVHM Innovation Award wonnen, in de categorie Sustainability & Green Tech, werkte dat als een enorme accelerator voor ons. Dat is een onderdeel van die prijs: je wordt gecoached en geïntroduceerd bij de bekende maisons en andere grote merken. Die weten ons nu allemaal te vinden.”

Circulair design

En dat is niet voor niets. Aectual weet high-end design te combineren met circulariteit. Van roomdividers tot store fronts en van wandpanelen tot een opvallende receptiebalie: het rolt allemaal uit hun 3D-printers. ”Het idee achter Aectual is dat wij architectonisch maatwerk voor winkels, bedrijven en hotels leveren, gemaakt met afvalmaterialen. Toen wij daar in 2016 mee begonnen, bestond dat helemaal niet." Aectual is ontstaan uit een schoolopdracht die ze met studiegenoten Hans Vermeulen en Martine de Wit uitvoert. De samenwerking bevalt zo goed dat het drietal na het afstuderen architectenbureau DUS opricht. “We werkten veel aan grote woningbouwprojecten en Schiphol, maar ook aan kleine kunstinstallaties in het publieke domein. Die installaties maakten we van waardeloze afvalmaterialen. Dat is iets waar we altijd al mee bezig zijn geweest.” 

Al snel ontstaat het idee om daar meer mee te doen. “We zijn een eigen 3D-printer gaan bouwen waar we hele kamers mee konden printen, de Kamer-Maker noemden we die. Als experiment zijn we een tijdelijk Amsterdams grachtenpand gaan printen, waarvan delen zelfs in het Rijksmuseum zijn geëxposeerd. Toen is het echt gaan sneeuwballen. Zelfs Barack Obama heeft ‘m bewonderd.” Uit dit project wordt in 2017 Aectual geboren. “Maar een architectenbureau én een 3D-print bedrijf naast elkaar runnen bleek te ingewikkeld, uiteindelijk hebben we ons volledig op Aectual gericht.”

Aanhoudende afvalstromen

Hedwig loopt naar de gigantische 3D-printers middenin het lab. “We hebben er hier 2 maar op onze andere locatie in Amsterdam staan er nog 6. Al onze ontwerpen worden geprint met afvalmateriaal: van ocean waste tot huishoudelijk afval, shampooflessen en drankkartons. Maar ook onze eigen ontwerpen worden weer geprint tot nieuwe designs.” Ze pakt een handje korrels uit een doos. “Dit is materiaal dat volledig vervaardigd is uit oude ontwerpen die weer afgebroken zijn en in stukjes naar ons terugkomen. Deze korrels kunnen zo weer in de 3D-printer. Op die manier kan een wandpaneel uit een winkel bijvoorbeeld een nieuw leven krijgen als paviljoen op een grote beurs.”

Revolutionair voor bedrijven die regelmatig van look willen veranderen, want de cijfers liegen er niet om. “Alleen al in Amsterdam wordt er iedere minuut een container volgestort met bouwafval. Interieurs worden steeds sneller vervangen en met al dat afval wordt niets gedaan, dat is echt heel erg. De bouw is een hele vervuilende sector.” Met Aectual willen Hedwig en haar team de bouwsector groener maken. “Het ironische is dat wij voor onze productie juist heel veel afval nodig hebben. Daarom zijn we altijd op zoek naar samenwerkingen met bedrijven die een structurele afvalstroom hebben.” Zo worden voor een internationale verpakkingengigant wereldwijd alle 160 kantoren geleidelijk van nieuwe interieurs voorzien, gemaakt van het eigen afval. “In 1 vierkante meter wandpaneel zitten 840 drankkartons verwerkt. Ik vind dit een van de mooiste voorbeelden van hoe we met Aectual écht innovatief bezig zijn.”

Eindeloos variëren

“We hebben hier bijna 10 jaar naartoe gewerkt en nu ons model zich heeft bewezen, ben ik er enorm trots op, maar halverwege heb ik wel gedacht: laat maar zitten, ik blijf wel gewoon architect.” Hedwig lacht. “De regelgeving die komt kijken bij het ontwikkelen van een nieuw product is ontzettend ingewikkeld. Logisch, zeker bij architectuur, want je wil natuurlijk niet dat je ontwerp instort, verkleurt of in brand vliegt.” Configureerbaarheid is daarom een belangrijke kracht achter het succes van Aectual. “We hoeven niet voor ieder ontwerp het wiel opnieuw uit te vinden, of uit te zoeken of het materiaal wel voldoet. Onze product-randvoorwaarden staan vast, maar daar binnen kan je eindeloos variëren in ontwerp, kleur of patroon. Inmiddels hebben we een catalogus met zo’n 20 standaard-systemen ontwikkeld die we er iedere keer weer anders uit kunnen laten zien.”

Tiny penthouses op daken

Architect, kunstenaar, ondernemer: Hedwig is het allemaal, maar het creatieve aspect wil nog wel eens ondersneeuwen in de eindeloze zakelijke beslommeringen. Daarom is ze weer begonnen met het maken van eigen kunstinstallaties. “Met Aectual zijn we aan het vernieuwen, maar het is ook commercieel toegepast op het nu. In mijn solowerk vind ik het interessant om na te denken over de toekomst. Daken hebben mij altijd gefascineerd. Twee jaar geleden ben ik begonnen met het ontwerpen van tiny penthouses die op daken zouden kunnen staan. Bovenop de stad ligt nog een zee aan ruimte voor allerlei creatieve oplossingen. Het zijn nu maquettes, maar ooit worden dit echte huizen, daar ben ik van overtuigd.” 

Ze laat een van haar ontwerpen zien: “Hiermee ga ik straks exposeren op de Biënnale van Venetië, een toonaangevend architectuurevenement.” Grenzen verleggen, dat zal Hedwig altijd blijven doen. Zowel voor zichzelf, als met Aectual. “Onze toekomstdroom met Aectual is om mondiaal te gaan produceren. We produceren al op meerdere plekken in Europa en leveren wereldwijd, maar willen in de toekomst op elk continent  ter plekke recyclen en produceren.” En de creatieve droom? “Fashion combineren met architectuur. We werken al met fantastische modehuizen. Om samen met hen tiny penthouses te gaan maken, een soort fashion architectuur die ieder seizoen verandert, hoe mooi zou dat zijn?”